Крынкі
Горад Крынкі, гміна Крынкі, Сакольскі павет, Падляскае ваяводства, Польшча, 16-120.
Miasto Krynki, gmina Krynki, Powiat sokólski, Województwo podlaskie, Polska, 16-120.
Шырата – 53.2629451, даўгата – 23.7716116.
Кропка на гугл мапе
Адлегласць да ўсіх іншых кропак нашага маршрута ў кіламетрах
Барысаў – 401 км
Зембін – 403 км
Смілавічы – 341 км
Любча – 206 км
Навагрудак –182 км
Ізабелін (Падароск) – 83км
Орля – 80 км
Беласток – 47 км
Тыкоцін – 30 км
Мясцовыя гіды і краязнаўцы
Музеі
У Саколцы (26 км ад Орлі) знаходзіцца Музей зямлі сакольскай (Muzeum Ziemi Sokólskiej). Да паслуг наведвальнікаў тры пастаянныя тэматычныя экспазіцыі: гістарычная, этнаграфічная і татарская, а таксама пакой часовых экспазіцый.
Тэлефон: +48 69 033-35-90.
Адрас: ul. Piłsudskiego 2, Sokółka, Powiat sokólski, Województwo podlaskie.
Спасылка: https://muzeumziemisokolskiej.pl
Каардынаты: 3.4057771, 23.4946381.
Культавыя яўрэйскія будынкі і месцы сілы
Сінагога хасідаў са Слоніма (synagoga chasydów ze Słonimia). Вул. Чыстая, 8 (ul. Czysta, 8). Сінагога пабудавана ў другой палове ХІХ стагоддзя па ініцыятыве слонімскіх хасідаў, прыхільнікаў цадыкаў дынастыі Вайнбергаў.
Мураваны двухпавярховы будынак быў узведзены ў плане прамавугольніка. З заходняга боку – аднапавярховая прыбудова, дзе першапачаткова размяшчалася жаночая галерэя. У адным з памяшкання размяшчалася талмудычная школа, заснаваная ў 1903 годзе. У 1880 годзе сінагога пацярпела ад пажару, але хутка была адноўлена.
Пасля таго, як 28 чэрвеня 1941 года ў Крынкі ўвайшлі нямецкія войскі, інтэр’ер сінагогі быў знішчаны. Пасля заканчэння Другой сусветнай вайны будынак быў часткова перабудаваны і выкарастаны пад скураны склад. У 2000 годзе сінагога была занесена ў рэестр нерухомых помнікаў Польшчы. У цяперашні час будынак знаходзіцца ў прыватнай уласнасці. Да нашых дзён часткова захавалася знешняе аздабленне і некалькі характэрных паўцыркульных вокнаў. Здымкі сінагогі хасідаў розных часоў можна пабачыць па спасылцы.
Каардынаты: 53.2629451, 23.7716116.
Каўказская сінагога (synagoga Kaukaska). Вул. Пілсудскага, 5 (ul. Piłsudskiego, 5). Сінагога пабудавана ў 1850 годзе для мясцовых гарбароў. Яна таксама была цэнтральнай сінагогай беднага яўрэйскага квартала пад назвай Каўказ. 28 чэрвеня 1941 года, у гады Другой сусветнай вайны сінагога, была зачынена. 1 ліпеня 1941 года ўнутраныя памяшканні былі цалкам спустошаны, а пазней знішчаны пажарам.
Пасля заканчэння вайны сінагога была ў закінутым стане. У 1955 годзе будынак аднавілі і ўладкавалі пад кінатэатр. У той час была разабрана біма, замураваны ўсе вокны жаночай галерэі і частка вокны галоўнай малітоўнай залы. У цяперашні час у сінагога алежыць Гміннаму цэнтру культуры і спорту, які выкарыстоўвае яе як залу для святочных мерапрыемстваў і кавярню.
На адной са сцен сінагогі ўсталявана мемарыяльная дошка, заснаваная на сродкі фонду “Вечная памяць”, дзе на па-польску і на іўрыце распавядаецца пра былое прызначэнне будынка. Здымкі сінагогі можна паглядзець тут.
Каардынаты: 53.26486784, 23.77104488.
Старая сінагога (stara synagoga). Драўляная сінагога пабудавана ў 1756 годзе на Гарбарскай вуліцы ў Крынках. Найбольш верагодна, што будынак згарэў у ХІХ стагоддзі. На яго месцы была ўзведзена новая мураваная Вялікая сінагога.
Каардынаты: 53.263000, 23.774000.
Вялікая сінагога (Wielka synagoga). Каля вуліцы Гарбарскай, 5 (przy ulicy Garbarskiej, 5). Сінагога пабудавана ў ХІХ стагоддзі на месцы старой сінагогі. Падчас Другой сусветнай вайны немцы спачатку выкарыстоўвалі сінагогу як вайсковы склад і танкарамонтную майстэрню, а ў 1944 годзе спалілі сінагогу і спрабавалі ўзарваць яе будынак. Разам з тым, будынак, хоць і без даху, ацалеў. У 1971 годзе тагачасныя ўлады вырашылі канчаткова ўзарваць сінагогу праз пагрозу абвалу руін. Да нашага часу захаваліся толькі сцены галоўнай залы.
Каардынаты: 53.263000, 23.774000.
Яўрэйскія могілкі (сmentarz żydowski). Некропаль заснаваны паводле прывілея караля Яна II Казіміра Вазы ад 12 студзеня 1662 года. Да нашага часу на могілках плошчай больш за 2 га захавалася каля 3 100 надмагілляў, самае старое з якіх датуецца 1750 годам. Могілкі падзелены на старую частку з надмагіллямі XVII-XVIII стагодзяў і новую частку, заснаваную пасля пашырэння могілак у 1840 годзе. У цэнтральнай частцы паўднёвай сцяны, якая абкружала могілкі, знаходзілася драўляная ўязная брама (да нашага часу не захавалася).
Мацэвы зроблены з розных матэрыялаў: кангламерата, пяшчаніка, граніта і бетона. Найбольш распаўсюджаны простыя надмагіллі, характэрныя для пахаванняў яўрэяў-ашкеназі, сустракаюцца і мацэвы, якія багата ўпрыгожаны літарамі.
Падчас Другой сусветнай вайны значную частку мацэў немцы выкарысталі на будаўніцтве мясцовага малочнага завода. Былі знішчаны і охелі – збудаванні над магіламі найбольш паважаных яўрэяў. У заходняй частцы новых могілак захаваліся да нашых дзён дзве безыменных магілы часоў Другой сусветнай вайны.
Каардынаты: 53.268333, 23.774444.
Падрабязней з яўрэйскай гісторыяй Крынак па-польску можна пазнаёміцца па гэтай спасылцы, а тут па-руску.
Архітэктурныя адзінкі і іншыя цікавыя месцы, якія можна паглядзець па дарозе
Царква Нараджэння Найсвяцейшай Панны Марыі (сerkiew Narodzenia Najświętszej Maryi Panny). Вул. Царкоўная, 7 (ul. Cerkiewna, 7). Храм пабудаваны ў 1864 годзе ў эклектычным стылі (прысутнічаюць неараманскія і візантыйскія элементы) і асвячоны 8 верасня 1868 года. У інтэр’еры царквы захаваўся гістарычны іканастас. Храм занесены ў спіс помнікаў 18 лютага 2003 года.
Каардынаты: 53.264278, 23.775972.
Касцёл Cвятой Ганны (kościół katolicki Świętej Anny). Вул. Новая, 1 (ul. Nowa, 1). Мураваны касцёл пабудаваны ў 1907-1912 гадах у стылі вісла-балцкай неаготыкі па праекце архітэктара Стэфана Шылера на месцы драўлянага касцёла. 30 лістапада 1912 года касцёл кансэкраваны адміністратарам Віленскай апостальскай дыяцэзіі Казімірам Мікалаем Міхалкевічам. Да 1928 года храм быў дабудаваны. 15 мая таго ж года будынак асвяціў арцыбіскуп Рамуальд Ялбжыкоўскі. Інтэр’ер касцёла ў стылі барока быў створаны ў XVII-XVIII стагоддзях і часткова паходзіць ад раней існаваўшага тут драўлянага храма.
Каардынаты: 53.259444, 23.765000.
Брама-званіца (dzwonnica bramna). Каля Касцёла Cвятой Ганны на вул. Новая, 1 (ul. Nowa, 1). Перад касцёлам з боку дарогі стаіць брама-званіца XVIII стагоддзя, – гэта самы стары будынак у Крынках.
Каардынаты: 53.2592978, 23.764422.
Старыя каталіцкія могілкі (stary katolicki сmentarz). Каля Касцёла Cвятой Ганны на вул. Новая, 1 (ul. Nowa, 1).
Каардынаты: 53.2590567, 23.764489.
Капліца Святога Антонія Вялікага (kaplica Świętego Antoniego Wielkiego). На праваслаўных могілках. Капліца была пабудавана ў першай палове XVIII стагоддзя. У 1988 годзе яе разабралі, а ў 1989-1992 гадах паўторна рэканструявалі. 4 лістапада 1966 года храм занесены ў спіс помнікаў, а затым яшчэ раз 11 красавіка 1996 года пасля рэканструкцыі.
Каардынаты: 53.271226, 23.779301.
Транспарт
Расклад грамадскага транспарта (аўтобусаў і цягнікоў) да Крынак на неабходныя вам даты глядзіце па гэтай спасылцы.
Харчаванне (кавярні, крамы)
Gospoda pod Modrzewiem
Адрас: 1 Maja, 4, Krynki, Powiat sokólski, Województwo podlaskie.
Тэлефон: +48 50 407-95-13.
Каардынаты: 53.2643652, 23.7728967.
Na Szlaku
Тэлефон: +48 73 448-69-90.
Адрас: Plac Jagielloński, 2, Krynki, Powiat sokólski, Województwo podlaskie.
Каардынаты: 53.264423, 23.7705821.
Адпачынак (хостэлы, гатэлі і гд)
Абраць найлепшы варыянт адпачынку і забраніраваць гатэль у Крынках і ваколіцах можна па спасылках тут і тут
Zielony Zakątek
Тэлефон: +48 60 528-54-13.
Адрас: ul. Ostrów Poludniowy, 3, Krynki, Powiat sokólski, Województwo podlaskie.
Каардынаты: 53.2594477, 23.675454.
Спасылка: https://www.facebook.com/profile.php?id=100038068970617
FAZENDA: Przytulne pokoje na krańcu świata
Тэлефон: +48 79 053-64-37.
Адрас: ul. Grodzieńska, 111, Krynki, Powiat sokólski, Województwo podlaskie.
Каардынаты: 53.269872, 23.785544.
(Інфраструктурную іфармацыю падрыхтавалі: Вікторыя Лапанік, Ксенія Церашкова)
